(Οκτώβριος 2012)
Συνέντευξη του Θανάση Σαράντου στο newsvoice.gr και στη Νέλλη Ταμπουρά
«Ο αυθεντικός λόγος του Παπαδιαμάντη μένει επίκαιρος ακόμα και σήμερα. Τίποτα, δυστυχώς τίποτα δεν έχει αλλάξει. Τότε, όπως και σήμερα, υπήρχαν πολιτικοί που εκμεταλλεύονταν τη θέληση του λαού, υπήρχαν και τότε σκάνδαλα. Ο Παπαδιαμάντης δε φοβήθηκε να μιλήσει ευθαρσώς για τα τεκταινόμενα της εποχής του. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα, υπήρχε φτώχεια και δύσκολες συνθήκες, ο Παπαδιαμάντης κατήγγειλε τα κακώς κείμενα».
Αυτά ήταν από τα πρώτα λόγια που άκουσα μιλώντας με τον σκηνοθέτη και ηθοποιό, Θανάση Σαράντο, για την παράστασή του «Ο Αμερικάνος», ένα έργο του Παπαδιαμάντη, το οποίο ο σκηνοθέτης τόλμησε να ανεβάσει στο θεατρικό σανίδι και κατάφερε να κάνει τον κόσμο να τον αγαπήσει και να τον στηρίξει.
Στην παράσταση ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, κρυφοκοιτάζει τη δράση και "μετατοπίζεται" σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη.
Στη σκηνή οι θεατές παρακολουθούν τη συνομιλία της απαστράπτουσας γλώσσας του Παπαδιαμάντη με ζωντανή μουσική. Το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια αλλιώτικη χρήση του πιάνου συνάδει με όλη την ποικιλία, την δύναμη και τον πλούτο της συγκλονιστικής γλώσσας του κλασικού διηγήματος.
Για την παράσταση αυτή, όπως ο ίδιος αναφέρει αρκετά συγκινημένος και υπερήφανος:
«Η παράσταση ήταν ένα μακρύ ταξίδι. Ξεκίνησε από το μικρό θέατρο Άλεκτον, μετά στο Ίδρυμα Κακογιάννη για να καταλήξει σήμερα στο Τριανόν και φυσικά να παιχτεί σε όλη σχεδόν την Ελλάδα.
Ευχαριστώ θερμά το κοινό που στάθηκε στην παράσταση. Ειδικά, το γεγονός ότι ο γενέθλιος τόπος του Παπαδιαμάντη, η Σκιάθος, επέλεξε τη δική μας παράσταση για την επέτειο των 100 χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα αποτελεί μεγάλη μας τιμή».
Ο Θανάσης Σαράντος δηλώνει κατηγορηματικά πως δε θα άλλαζε την καθαρεύουσα του Παπαδιαμάντη με την σύγχρονη νεοελληνική γλώσσα: «δεν είναι καθαρεύουσα είναι Παπαδιαμαντική», απαντάει. «Και είναι μια γλώσσα απαστράπτουσα».
Και πράγματι, αν και η γλώσσα δεν είναι σύγχρονη, το κοινό δεν επηρεάστηκε από τη δυσκολία της κατανόησης. Γεγονός που το αποδεικνύει η τεσσάρων χρόνων πορεία της παράστασης.
«Δεν είχα παράπονο από το κοινό ότι δεν κατανοούσε το νόημα ή τον ειρμό των λέξεων. Πάνω από όλα καταλάβαινε το κρυμμένο υποσυνείδητο νόημα που υπήρχε πίσω από τις λέξεις. Ο θεατής ακόμα και αν δεν κατανοεί απόλυτα την κάθε λέξη μπορεί να νοιώσει το εσωτερικό νόημα. Ελπίζω να είμαστε άξιοι ερμηνευτές του. Στην περιφέρεια, μάλιστα, οι θεατές είναι πιο ανοιχτοί και πιο διψασμένοι για νέα πράγματα».
«Έγινα καλύτερος άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μου με τον Παπαδιαμάντη. Ο λόγος του Παπαδιαμάντη λειτουργεί λυτρωτικά και το κοινό το έχει ανάγκη».
Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η παράσταση «Corpus Cristi», ο ίδιος απαντά : Τα γεγονότα που έγιναν εκεί και εμποδίστηκε μια παράσταση είναι άκρως απαράδεχτα. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει την αντίθετη άποψή του με τη βία. Πρέπει όμως να αναρωτηθούμε πώς εκκολάφτηκε επί 30 τουλάχιστον χρόνια το επικίνδυνο αυγό του φασισμού. Να αναρωτηθούμε για τις πραγματικές αιτίες που υπάρχουν τώρα αυτά τα φαινόμενα και τι πραγματικό ρόλο παίζουν. Για μένα πιο επικίνδυνος είναι ο φασισμός που κρύβεται σε καλογυαλισμένα κοστούμια της διαπλοκής που πλασάρουν ένα δήθεν αριστερό προσωπείο χωρίς να σημαίνει ότι ο τραμπουκισμός δεν θα πρέπει να είναι κατακριτέος. Ζούμε σε επικίνδυνους καιρούς και οι πραγματικοί υπαίτιοι της εθνικής μας κατάπτωσης καιροφυλακτούν για τη μεγάλη τους έξοδο με ό, τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Τώρα είναι ο καιρός για πραγματική συμφιλίωση και αλληλεγγύη.
Οφείλουμε να τονίσουμε, ότι η παράσταση ανέβηκε όλο αυτό τον καιρό χωρίς τη ενίσχυση του Υπουργείου Πολιτισμού και ότι η επιτυχία της οφείλεται καθαρά και μόνο στο κόμπο και το μεράκι της ομάδας του Θανάση Σαράντου αλλά και του ίδιου.
«Οι κρατικές επιχορηγήσεις από το ΥΠΠΟ είναι ένα παιχνίδι συμφερόντων. Ό, τι πάει να ξεχωρίσει, ό, τι πάει να προσφέρει ουσία χτυπιέται από το «ιερατείο» που τόσα χρόνια επιθυμούσε ένα «πολιτισμό» ελληνικής τηλεόρασης που, το λιγότερο, αποχαυνώνει τον κόσμο. Αλλά σάπισε τόσο πολύ που ευτυχώς πια δεν ακούγονται οι βουλές του», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Η παράσταση του «Αμερικάνου» στο Τριανόν κατεβάζει την αυλαία της, την Κυριακή 4 Νοεμβρίου.
Μετά θα ξαναταξιδέψει σε ελληνικές πόλεις με πρώτη στάση τα Χανιά 1-2 Δεκεμβρίου, στο Βενιζέλειο Ωδείο.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την εταιρεία παραγωγής Pathos Publishing, ο Θανάσης Σαράντος προσπαθεί να μεταφέρει την παράσταση στο Βερολίνο. Σκοπός είναι ομογενείς μας να αφουγκραστούν το μήνυμα του Παπαδιαμάντη, και στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα, κυκλοφορεί και το audiobook της παράστασης(………)
Επόμενη παράσταση του Θανάση Σαράντου θα είναι ένα διήγημα του Εμμανουήλ Ροΐδη. Λεπτομέρειες σχετικά με την παράσταση θα ανακοινωθούν σύντομα.
Συνέντευξη του Θανάση Σαράντου στο newsvoice.gr και στη Νέλλη Ταμπουρά
«Ο αυθεντικός λόγος του Παπαδιαμάντη μένει επίκαιρος ακόμα και σήμερα. Τίποτα, δυστυχώς τίποτα δεν έχει αλλάξει. Τότε, όπως και σήμερα, υπήρχαν πολιτικοί που εκμεταλλεύονταν τη θέληση του λαού, υπήρχαν και τότε σκάνδαλα. Ο Παπαδιαμάντης δε φοβήθηκε να μιλήσει ευθαρσώς για τα τεκταινόμενα της εποχής του. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα, υπήρχε φτώχεια και δύσκολες συνθήκες, ο Παπαδιαμάντης κατήγγειλε τα κακώς κείμενα».
Αυτά ήταν από τα πρώτα λόγια που άκουσα μιλώντας με τον σκηνοθέτη και ηθοποιό, Θανάση Σαράντο, για την παράστασή του «Ο Αμερικάνος», ένα έργο του Παπαδιαμάντη, το οποίο ο σκηνοθέτης τόλμησε να ανεβάσει στο θεατρικό σανίδι και κατάφερε να κάνει τον κόσμο να τον αγαπήσει και να τον στηρίξει.
Στην παράσταση ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, κρυφοκοιτάζει τη δράση και "μετατοπίζεται" σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη.
Στη σκηνή οι θεατές παρακολουθούν τη συνομιλία της απαστράπτουσας γλώσσας του Παπαδιαμάντη με ζωντανή μουσική. Το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια αλλιώτικη χρήση του πιάνου συνάδει με όλη την ποικιλία, την δύναμη και τον πλούτο της συγκλονιστικής γλώσσας του κλασικού διηγήματος.
Για την παράσταση αυτή, όπως ο ίδιος αναφέρει αρκετά συγκινημένος και υπερήφανος:
«Η παράσταση ήταν ένα μακρύ ταξίδι. Ξεκίνησε από το μικρό θέατρο Άλεκτον, μετά στο Ίδρυμα Κακογιάννη για να καταλήξει σήμερα στο Τριανόν και φυσικά να παιχτεί σε όλη σχεδόν την Ελλάδα.
Ευχαριστώ θερμά το κοινό που στάθηκε στην παράσταση. Ειδικά, το γεγονός ότι ο γενέθλιος τόπος του Παπαδιαμάντη, η Σκιάθος, επέλεξε τη δική μας παράσταση για την επέτειο των 100 χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα αποτελεί μεγάλη μας τιμή».
Ο Θανάσης Σαράντος δηλώνει κατηγορηματικά πως δε θα άλλαζε την καθαρεύουσα του Παπαδιαμάντη με την σύγχρονη νεοελληνική γλώσσα: «δεν είναι καθαρεύουσα είναι Παπαδιαμαντική», απαντάει. «Και είναι μια γλώσσα απαστράπτουσα».
Και πράγματι, αν και η γλώσσα δεν είναι σύγχρονη, το κοινό δεν επηρεάστηκε από τη δυσκολία της κατανόησης. Γεγονός που το αποδεικνύει η τεσσάρων χρόνων πορεία της παράστασης.
«Δεν είχα παράπονο από το κοινό ότι δεν κατανοούσε το νόημα ή τον ειρμό των λέξεων. Πάνω από όλα καταλάβαινε το κρυμμένο υποσυνείδητο νόημα που υπήρχε πίσω από τις λέξεις. Ο θεατής ακόμα και αν δεν κατανοεί απόλυτα την κάθε λέξη μπορεί να νοιώσει το εσωτερικό νόημα. Ελπίζω να είμαστε άξιοι ερμηνευτές του. Στην περιφέρεια, μάλιστα, οι θεατές είναι πιο ανοιχτοί και πιο διψασμένοι για νέα πράγματα».
«Έγινα καλύτερος άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μου με τον Παπαδιαμάντη. Ο λόγος του Παπαδιαμάντη λειτουργεί λυτρωτικά και το κοινό το έχει ανάγκη».
Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η παράσταση «Corpus Cristi», ο ίδιος απαντά : Τα γεγονότα που έγιναν εκεί και εμποδίστηκε μια παράσταση είναι άκρως απαράδεχτα. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει την αντίθετη άποψή του με τη βία. Πρέπει όμως να αναρωτηθούμε πώς εκκολάφτηκε επί 30 τουλάχιστον χρόνια το επικίνδυνο αυγό του φασισμού. Να αναρωτηθούμε για τις πραγματικές αιτίες που υπάρχουν τώρα αυτά τα φαινόμενα και τι πραγματικό ρόλο παίζουν. Για μένα πιο επικίνδυνος είναι ο φασισμός που κρύβεται σε καλογυαλισμένα κοστούμια της διαπλοκής που πλασάρουν ένα δήθεν αριστερό προσωπείο χωρίς να σημαίνει ότι ο τραμπουκισμός δεν θα πρέπει να είναι κατακριτέος. Ζούμε σε επικίνδυνους καιρούς και οι πραγματικοί υπαίτιοι της εθνικής μας κατάπτωσης καιροφυλακτούν για τη μεγάλη τους έξοδο με ό, τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Τώρα είναι ο καιρός για πραγματική συμφιλίωση και αλληλεγγύη.
Οφείλουμε να τονίσουμε, ότι η παράσταση ανέβηκε όλο αυτό τον καιρό χωρίς τη ενίσχυση του Υπουργείου Πολιτισμού και ότι η επιτυχία της οφείλεται καθαρά και μόνο στο κόμπο και το μεράκι της ομάδας του Θανάση Σαράντου αλλά και του ίδιου.
«Οι κρατικές επιχορηγήσεις από το ΥΠΠΟ είναι ένα παιχνίδι συμφερόντων. Ό, τι πάει να ξεχωρίσει, ό, τι πάει να προσφέρει ουσία χτυπιέται από το «ιερατείο» που τόσα χρόνια επιθυμούσε ένα «πολιτισμό» ελληνικής τηλεόρασης που, το λιγότερο, αποχαυνώνει τον κόσμο. Αλλά σάπισε τόσο πολύ που ευτυχώς πια δεν ακούγονται οι βουλές του», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Η παράσταση του «Αμερικάνου» στο Τριανόν κατεβάζει την αυλαία της, την Κυριακή 4 Νοεμβρίου.
Μετά θα ξαναταξιδέψει σε ελληνικές πόλεις με πρώτη στάση τα Χανιά 1-2 Δεκεμβρίου, στο Βενιζέλειο Ωδείο.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την εταιρεία παραγωγής Pathos Publishing, ο Θανάσης Σαράντος προσπαθεί να μεταφέρει την παράσταση στο Βερολίνο. Σκοπός είναι ομογενείς μας να αφουγκραστούν το μήνυμα του Παπαδιαμάντη, και στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα, κυκλοφορεί και το audiobook της παράστασης(………)
Επόμενη παράσταση του Θανάση Σαράντου θα είναι ένα διήγημα του Εμμανουήλ Ροΐδη. Λεπτομέρειες σχετικά με την παράσταση θα ανακοινωθούν σύντομα.
