«Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλλερ στο Από Μηχανής Θέατρο

“Ο Αμερικάνος” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στο θέατρο Αυλαία (γράφει η Ιωάννα Λιούτσια)

Ένα από τα γνωστότερα και πλέον δημοφιλή διηγήματα του Σκιαθίτη διηγηματογράφου είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στο θέατρο Αυλαία και μάλιστα την ημέρα της επετείου του θανάτου του. 106 χρόνια από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και καλύτερο μνημόσυνο δεν θα μπορούσαμε να του κάνουμε, όλοι μαζί, θεατές και θεώμενοι.

Η παράσταση πρωτοανέβηκε στην Αθήνα και περιοδεύει στην Ελλάδα από το 2009, έχοντας συμπληρώσει πάνω από 250 παραστάσεις. Ίσως κάποιοι να την θυμάστε και από την πολύ πρόσφατη φιλοξενία της στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών το φθινόπωρο. Οπωσδήποτε, όμως, η καλύτερη στιγμή για να δεις, να ακούσεις ή να διαβάσεις το συγκεκριμένο διήγημα είναι η περίοδος των Χριστουγεννιάτικων γιορτών.


Στο διά ταύτα τώρα, τι είδαμε. Είδαμε μια λιτή παράσταση, μ'έναν ηθοποιό (τον Θανάση Σαράντο που υπογράφει και τη σκηνοθεσία), έναν μουσικό (τον Γιώργο Τζιαφέττα), ένα πιάνο (στο οποίο παίζεται η μουσική του Λάμπρου Πηγούνη) και μια βαλίτσα. Η παράσταση ξεκίνησε ιδιαίτερα ατμοσφαιρικά προκαταβάλλοντάς σε ότι πρόκειται να παρακολουθήσεις κάτι που αξίζει την προσοχή σου και δεν διαψεύστηκε. Έχοντας μεν κάποια προβλήματα στη σκηνοθεσία (χωρίς πραγματική ουσία το video projection) ή με μεγάλο μείον – γιατί στ' αλήθεια ένιωθες να σε "πετάνε έξω" τους ηχογραφημένους ήχους που ακουγόταν κατά διαστήματα χωρίς λόγο και αιτία – κατά τα άλλα ήταν μία από τις καλύτερες, αν όχι η καλύτερη παράσταση που είδε η στήλη κι η υπογράφουσα τους τελευταίους μήνες.


Υπάρχει ένας ξεχωριστός τόπος ανάμεσα στη σκηνή και το κοινό, μια χώρα αόρατη που ονομάζεται Μαγεία. Κάποιες παραστάσεις σου απλώνουν το χέρι για να περάσετε μαζί σ'αυτήν την χώρα, κάποιες την καταπατούν και κάποιες σου κάνουν απεγνωσμένα νοήματα και βεβιασμένες χειρονομίες για να βρεθείς εκεί.

"Ο Αμερικάνος" ανήκει στην πρώτη περίπτωση. Μας άπλωσε το χέρι με τρυφερότητα, χιούμορ και συγκίνηση και βρεθήκαμε μαζί στη χώρα της Μαγείας, σ'αυτόν τον ενδιάμεσο τόπο όπου ιδανικά συναντιούνται το Θέατρο κι ο Θεατής.

Ο ρυθμός κι οι εναλλαγές αυτού στην παράσταση οδήγησαν σ'ένα πολύ δυνατό φινάλε που μας έκανε να δακρύσουμε και να νιώσουμε αυτήν την περίφημη αριστοτελική κάθαρση. Ο Θανάσης Σαράντος χειρίστηκε πολύ έξυπνα την επί σκηνής συγκίνησή του που -υποθέτω-προέκυπτε και από τον τρόπο γραφής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, από την εικονοποιΐα του.Η χαρά δεν προβάλλει στα πρόσωπα στο διήγημα, αλλά στον χώρο και τις καταστάσεις.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για μια καλή, στρωμένη παράσταση, που κρατά συνεχώς το ενδιαφέρον του θεατή με τις εναλλαγές ρυθμού και συναισθημάτων. Κάποιος που αγαπά τον Παπαδιαμάντη και τον Αμερικάνο του, δεν πρόκειται να απογοητευτεί, μα κι όσοι δε τον αγαπάνε ή δεν τον ξέρουν, να η ευκαιρία.


Υ.γ. Στην παράσταση που παρακολουθήσαμε συνέβησαν δύο περιστατικά τα οποία όχι μόνο μας άφησαν εμβρόντητους αλλά μας προβλημάτισαν και μας θύμωσαν ως θεατές και ως στήλη. Κοστουμαρισμένος κύριος στην πρώτη σειρά του θεάτρου, επί δέκα λεπτά αφού είχε ξεκινήσει η παράσταση είχε ανοιχτό το κινητό του, το πρόσωπό του φωτιζόταν μες στο σκοτάδι της πλατείας και έτσι, αγέρωχος και απαθής μπροστά στον ηθοποιό αντάλλαζε μηνὐματα στο smartphone του. Λίγο αργότερα, χτύπησε το τηλέφωνο μιας κυρίας, η οποία και το σήκωσε και απάντησε – που στην ησυχία του θεάτρου φαντάζεστε πόσο δυνατά ακούστηκε η απάντησή της – με περισσή άνεση ότι βρίσκεται στο θέατρο κλπ. Πολύ αμφιβάλλω, όμως, αν στ'αλήθεια είχε γνώση ότι βρίσκεται στο θέατρο.

Πολύ φοβάμαι ότι οδεύουμε προς μια εποχή που ο κόσμος θα νομίζει ότι βλέπει τηλεόραση σαν στο σπίτι του και θα συμπεριφέρεται αναλόγως.

Ε, λοιπόν, όχι, το θέατρο δεν είναι τηλεόραση. Κι είναι τουλάχιστον αγένεια να φέρεσαι κατ'αυτόν τον τρόπο, τόσο για τους επί σκηνής όσο και για τους θεατές.

***


Πηγή 
http://www.exostispress.gr/Article/o-amerikanos-tou-alexandrou-papadiamanti-sto-theatro-ailaia