γράφει ο Κώστας Νταλιάνης
Η παράσταση «Ο Αμερικάνος», μια δραματοποιημένη διήγηση από τον Θανάση Σαράντο, βασισμένη στο ομότιτλο κλασικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, επιστρέφει στην Πάτρα και το θέατρο “Απόλλων”.
Ο «Αμερικάνος», εκτός από τις αθηναϊκές σκηνές (Ίδρυμα “Μιχάλης Κακογιάννης”, Θέατρο “Ακροπόλ”, Κινηματογράφος “Τριανόν”) στο διάστημα 2009-2015 έχει ταξιδέψει μέχρι τώρα σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Καβάλα, Λάρισα, Λαμία, Βόλο, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Βέροια, Χανιά, Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Κέρκυρα και αλλού, με πάνω από 250 παραστάσεις.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Γιάννης του Μοθωνιού είχε φύγει μικρός για την Αμερική, ακολουθώντας κάποιο ακαθόριστο όνειρο για καλύτερη ζωή, μακριά από τη φτώχεια και τη μιζέρια. Είκοσι χρόνια έλειπε από το νησί του. Το αντίτιμο, όμως, ήταν πολύ ακριβό. Έχασε τη νιότη του, τη γλώσσα του, τους γονείς του, τους φίλους, την αρραβωνιαστικιά του… Γυρίζει στον τόπο του ξένος, άγνωστος, ξεχασμένος από όλους. Και ψάχνει να βρει τη χαμένη του ζωή μέσα στα ερείπια, στην παλιά του γειτονιά, στο πατρικό του σπίτι, μια αναζήτηση δοσμένη από τον συγγραφέα με ένταση και δραματικότητα.
Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς. Ο ήρωας δεν είναι Αμερικάνος, αλλά ένας Έλληνας μετανάστης, «ξένος» μέσα στην ίδια του την πατρίδα. Θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ίδια κι απαράλλαχτη με πολλά προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής –αλλά και κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι, που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία…
Το παρελθόν κάποτε μας αιφνιδιάζει με τη δύναμη της επικαιρότητάς του, σημειώνει ο Ελύτης στο βιβλίο του για τον Παπαδιαμάντη. Το συγκλονιστικό έργο, γραμμένο το 1871, είναι εξαιρετικά επίκαιρο, όχι μόνο για το σύγχρονο ρεύμα της μετανάστευσης, που πηγάζει από τις οικονομικές συνθήκες, αλλά κι επειδή στην Ελλάδα του 2016 έχουμε καταντήσει, σχεδόν όλοι, «ξένοι» μες στην πατρίδα μας. Η ξενιτιά και η μοναξιά, η αποξένωση από τον συνάνθρωπο, παρουσιάζονται από τον Παπαδιαμάντη ως σύμβολα της απώλειας της επαφής με τον εσωτερικό μας κόσμο. Το ταξίδι του «Αμερικάνου», που αναζητά το παρελθόν, που εγκατέλειψε κι έχασε, μπορεί να εννοηθεί, έτσι, κι ως ταξίδι συμβολικό, προς τον εαυτό μας, προς τη βαθύτερη ουσία μας.
Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη έχει ιδιαίτερα έντονο το στοιχείο, που διαπνέει ολόκληρο το έργο του- στον ύψιστο, όμως, βαθμό: Κι αυτό είναι η αγάπη για τον καθημερινό άνθρωπο. Το παπαδιαμαντικό διήγημα είναι αισιόδοξο κι ελπιδοφόρο, ακόμα κι όταν περιγράφει μια Ελλάδα φτώχιας του 1870, στην οποία, πολλοί αναγκάζονται να αφήσουν τον τόπο τους, για να βρουν μια καλύτερη τύχη στην ξενιτιά. Ουσιαστικά, όλο το διήγημα μπορεί να διαβαστεί ως μια παραλλαγή του μύθου του Οδυσσέα με αίσιο τέλος, ως η «αιώνια» ιστορία της επανένταξης του αποξενωμένου άνδρα στην αγκαλιά της αγαπημένης, της οικογένειας, της κοινότητας, της πατρίδας.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Δουλεμένη στη λεπτομέρεια παράσταση, όπου ο λόγος του Παπαδιαμάντη, αυτούσιος, ζωντανός και συγκλονιστικός, αναδεικνύεται με μια μουσικότητα, που σε παρασύρει.
Η σκηνοθετική προσέγγιση του Θανάση Σαράντου, πιστή και με σεβασμό στο πνεύμα του συγγραφέα, με παλλόμενο ρυθμό και ανεξάντλητο πάθος, μας έδωσε μια μοναδική, πρωτότυπη παράσταση. Οι φωτισμοί δημιούργησαν εξ’ αρχής μια επιβλητική και υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ η κινησιολογία «κούμπωνε» άψογα με τη ροή του λόγου.
Ο εξαιρετικός ερμηνευτής Θ.Σαράντος, κάνοντας «διάλογο» με ένα πιάνο επί σκηνής, καταφέρνει να σε μεταφέρει σε μια αλλοτινή εποχή, χωρίς σκηνικά, με μοναδικά εργαλεία ένα παλτό και μία βαλίτσα. Στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο, δίνοντας ένα πραγματικό ρεσιτάλ στους πολλαπλούς ρόλους. Εξαιρετικά παραστατικός, δημιούργησε εικόνες με την αφήγηση του κι έκανε απόλυτα κατανοητό το διήγημα, παρά την δύσκολη γλώσσα του Παπαδιαμάντη.
Αναφαίρετο στοιχείο της παράστασης η ατμοσφαιρική κι εμπνευσμένη μουσική του συνθέτη Λάμπρου Πηγούνη, την οποία ερμήνευσε πάνω στη σκηνή ο Γιώργος Τζιαφέττας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ένα από τα λίγα διηγήματα του Παπαδιαμάντη με «happy end» γίνεται μια πολύ καλή θεατρική παράσταση, με μια εξαιρετική ερμηνεία από τον Θ.Σαράντο.
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου 1851.
Το πλούσιο διηγηματικό του έργο, με θέματα και τύπους από τις λαϊκές συνοικίες της Αθήνας ή την απλοϊκή ζωή της κοινωνίας της Σκιάθου, τον καθιερώνει ως τον κορυφαίο ηθογραφικό συγγραφέα. Αλλά η ηθογραφία του είναι μόνο ο σκηνικός διάκοσμος, όπου κινούνται τα πρόσωπα και ξετυλίγονται τα γεγονότα. Η δύναμη και η γοητεία του Παπαδιαμάντη δεν βρίσκεται μόνο στην αριστοτεχνική χρήση της γλώσσας ή στα γλαφυρά ηθογραφικά του τοπία, αλλά, κυρίως, στην επίμονη αναζήτηση της αλήθειας πίσω από τις πράξεις και τις επιθυμίες των ηρώων του. Δεν αρκείται απλά σε μια άψογη περιγραφή ή σε μια πειστική σκιαγράφηση χαρακτήρων, αλλά προχωρά σε μια βαθιά κι ενδελεχή μελέτη του «τοπίου» της ανθρώπινης επιθυμίας, εκεί όπου γεννιούνται ή ματαιώνονται τα όνειρα και οι ασυνείδητες επιλογές του κάθε ατόμου.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πέθανε στη Σκιάθο στις 3 Ιανουαρίου 1911.
Πηγή: https://www.patrasevents.gr/article/204959-enas-ksenos-mesa-stin-idia-tin-patrida-tou
Η παράσταση «Ο Αμερικάνος», μια δραματοποιημένη διήγηση από τον Θανάση Σαράντο, βασισμένη στο ομότιτλο κλασικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, επιστρέφει στην Πάτρα και το θέατρο “Απόλλων”.
Ο «Αμερικάνος», εκτός από τις αθηναϊκές σκηνές (Ίδρυμα “Μιχάλης Κακογιάννης”, Θέατρο “Ακροπόλ”, Κινηματογράφος “Τριανόν”) στο διάστημα 2009-2015 έχει ταξιδέψει μέχρι τώρα σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Καβάλα, Λάρισα, Λαμία, Βόλο, Ιωάννινα, Καλαμάτα, Βέροια, Χανιά, Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Κέρκυρα και αλλού, με πάνω από 250 παραστάσεις.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Γιάννης του Μοθωνιού είχε φύγει μικρός για την Αμερική, ακολουθώντας κάποιο ακαθόριστο όνειρο για καλύτερη ζωή, μακριά από τη φτώχεια και τη μιζέρια. Είκοσι χρόνια έλειπε από το νησί του. Το αντίτιμο, όμως, ήταν πολύ ακριβό. Έχασε τη νιότη του, τη γλώσσα του, τους γονείς του, τους φίλους, την αρραβωνιαστικιά του… Γυρίζει στον τόπο του ξένος, άγνωστος, ξεχασμένος από όλους. Και ψάχνει να βρει τη χαμένη του ζωή μέσα στα ερείπια, στην παλιά του γειτονιά, στο πατρικό του σπίτι, μια αναζήτηση δοσμένη από τον συγγραφέα με ένταση και δραματικότητα.
Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς. Ο ήρωας δεν είναι Αμερικάνος, αλλά ένας Έλληνας μετανάστης, «ξένος» μέσα στην ίδια του την πατρίδα. Θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ίδια κι απαράλλαχτη με πολλά προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής –αλλά και κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι, που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία…
Το παρελθόν κάποτε μας αιφνιδιάζει με τη δύναμη της επικαιρότητάς του, σημειώνει ο Ελύτης στο βιβλίο του για τον Παπαδιαμάντη. Το συγκλονιστικό έργο, γραμμένο το 1871, είναι εξαιρετικά επίκαιρο, όχι μόνο για το σύγχρονο ρεύμα της μετανάστευσης, που πηγάζει από τις οικονομικές συνθήκες, αλλά κι επειδή στην Ελλάδα του 2016 έχουμε καταντήσει, σχεδόν όλοι, «ξένοι» μες στην πατρίδα μας. Η ξενιτιά και η μοναξιά, η αποξένωση από τον συνάνθρωπο, παρουσιάζονται από τον Παπαδιαμάντη ως σύμβολα της απώλειας της επαφής με τον εσωτερικό μας κόσμο. Το ταξίδι του «Αμερικάνου», που αναζητά το παρελθόν, που εγκατέλειψε κι έχασε, μπορεί να εννοηθεί, έτσι, κι ως ταξίδι συμβολικό, προς τον εαυτό μας, προς τη βαθύτερη ουσία μας.
Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη έχει ιδιαίτερα έντονο το στοιχείο, που διαπνέει ολόκληρο το έργο του- στον ύψιστο, όμως, βαθμό: Κι αυτό είναι η αγάπη για τον καθημερινό άνθρωπο. Το παπαδιαμαντικό διήγημα είναι αισιόδοξο κι ελπιδοφόρο, ακόμα κι όταν περιγράφει μια Ελλάδα φτώχιας του 1870, στην οποία, πολλοί αναγκάζονται να αφήσουν τον τόπο τους, για να βρουν μια καλύτερη τύχη στην ξενιτιά. Ουσιαστικά, όλο το διήγημα μπορεί να διαβαστεί ως μια παραλλαγή του μύθου του Οδυσσέα με αίσιο τέλος, ως η «αιώνια» ιστορία της επανένταξης του αποξενωμένου άνδρα στην αγκαλιά της αγαπημένης, της οικογένειας, της κοινότητας, της πατρίδας.
Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Δουλεμένη στη λεπτομέρεια παράσταση, όπου ο λόγος του Παπαδιαμάντη, αυτούσιος, ζωντανός και συγκλονιστικός, αναδεικνύεται με μια μουσικότητα, που σε παρασύρει.
Η σκηνοθετική προσέγγιση του Θανάση Σαράντου, πιστή και με σεβασμό στο πνεύμα του συγγραφέα, με παλλόμενο ρυθμό και ανεξάντλητο πάθος, μας έδωσε μια μοναδική, πρωτότυπη παράσταση. Οι φωτισμοί δημιούργησαν εξ’ αρχής μια επιβλητική και υποβλητική ατμόσφαιρα, ενώ η κινησιολογία «κούμπωνε» άψογα με τη ροή του λόγου.
Ο εξαιρετικός ερμηνευτής Θ.Σαράντος, κάνοντας «διάλογο» με ένα πιάνο επί σκηνής, καταφέρνει να σε μεταφέρει σε μια αλλοτινή εποχή, χωρίς σκηνικά, με μοναδικά εργαλεία ένα παλτό και μία βαλίτσα. Στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο, δίνοντας ένα πραγματικό ρεσιτάλ στους πολλαπλούς ρόλους. Εξαιρετικά παραστατικός, δημιούργησε εικόνες με την αφήγηση του κι έκανε απόλυτα κατανοητό το διήγημα, παρά την δύσκολη γλώσσα του Παπαδιαμάντη.
Αναφαίρετο στοιχείο της παράστασης η ατμοσφαιρική κι εμπνευσμένη μουσική του συνθέτη Λάμπρου Πηγούνη, την οποία ερμήνευσε πάνω στη σκηνή ο Γιώργος Τζιαφέττας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ένα από τα λίγα διηγήματα του Παπαδιαμάντη με «happy end» γίνεται μια πολύ καλή θεατρική παράσταση, με μια εξαιρετική ερμηνεία από τον Θ.Σαράντο.
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 4 Μαρτίου 1851.
Το πλούσιο διηγηματικό του έργο, με θέματα και τύπους από τις λαϊκές συνοικίες της Αθήνας ή την απλοϊκή ζωή της κοινωνίας της Σκιάθου, τον καθιερώνει ως τον κορυφαίο ηθογραφικό συγγραφέα. Αλλά η ηθογραφία του είναι μόνο ο σκηνικός διάκοσμος, όπου κινούνται τα πρόσωπα και ξετυλίγονται τα γεγονότα. Η δύναμη και η γοητεία του Παπαδιαμάντη δεν βρίσκεται μόνο στην αριστοτεχνική χρήση της γλώσσας ή στα γλαφυρά ηθογραφικά του τοπία, αλλά, κυρίως, στην επίμονη αναζήτηση της αλήθειας πίσω από τις πράξεις και τις επιθυμίες των ηρώων του. Δεν αρκείται απλά σε μια άψογη περιγραφή ή σε μια πειστική σκιαγράφηση χαρακτήρων, αλλά προχωρά σε μια βαθιά κι ενδελεχή μελέτη του «τοπίου» της ανθρώπινης επιθυμίας, εκεί όπου γεννιούνται ή ματαιώνονται τα όνειρα και οι ασυνείδητες επιλογές του κάθε ατόμου.
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πέθανε στη Σκιάθο στις 3 Ιανουαρίου 1911.
Πηγή: https://www.patrasevents.gr/article/204959-enas-ksenos-mesa-stin-idia-tin-patrida-tou
