ηθικόν ακμαιότατον

«Ο Αμερικάνος»

του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Με τον Θανάση Σαράντο

Στο Θέατρο Αυλαία

Από 2 έως 8 Ιανουαρίου 2017

Στις 3 Ιανουαρίου 2017 κλείνουν 106 χρόνια από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Το Θέατρο Αυλαία, θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη του «αγίου των Ελληνικών Γραμμάτων», σε συνεργασία με την εταιρεία Θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» και την εταιρία διοργάνωσης πολιτιστικών εκδηλώσεων «Γίνονται Έργα» παρουσιάζει το χριστουγεννιάτικο διήγημά του «Ο Αμερικάνος» από τη Δευτέρα 2 έως και την Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2017.

Το κείμενο

Πρόκειται για μια ιδιαίτερη θεατρική μεταφορά του ομώνυμου κλασσικού διηγήματος του Σκιαθίτη συγγραφέα για έναν ηθοποιό και έναν μουσικό, που υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η «αθεράπευτη» καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά «ξένο». Ο ήρωας είναι «ξένος μέσα στον κόσμο του». Φυσικά, δεν είναι ούτε ξένος ούτε Αμερικάνος.

Ο «Αμερικάνος», o Τζων Στόθισον, είναι ένας Έλληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του και δεν τον αναγνωρίζει κανείς. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας:  η ελπίδα ότι η αγαπημένη του ίσως είναι ακόμα εκεί και τον περιμένει. Ακριβώς όπως ο Οδυσσέας, που γύρισε για να ξαναβρεί τη χαμένη του Ιθάκη στα μάτια της πιστής του Πηνελόπης.

Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς. Θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ίδια κι απαράλλαχτη με αμέτρητα προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής, αλλά και  κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία – το όνομα που έπαιρνε ανάλογα με την περίσταση ο τελικός προορισμός, η ονειρεμένη «γη της Επαγγελίας».  Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη δεν είναι παρά ο μετανάστης απανταχού της γης.

Η παράσταση

«Ο Αμερικάνος» ζωντάνεψε για πρώτη φορά επί σκηνής τον Δεκέμβριο του 2009 και παίζεται με επιτυχία επί επτά συνεχόμενες σαιζόν σε όλη την Ελλάδα.

Η παράσταση ταξίδεψε στην Σκιάθο τον Ιανουάριο του 2001 με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τον θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και έκτοτε παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία σε πάνω από 25 πόλεις ανά την Ελλάδα.

Μετά από πέντε παραστάσεις στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος τον Οκτώβριο του 2016, στις οποίες εξαντλήθηκαν τα εισιτήρια, το «χριστουγεννιάτικο» αυτό διήγημα επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη, την πιο επίκαιρη περίοδο.

Ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, αυτή του αφηγητή που κρυφοκοιτάζει τη δράση και μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη που ερμηνεύεται ζωντανά από τον μουσικό Γιώργο Τζιαφέττα.

Το αποτέλεσμα είναι ένας συνεχής διάλογος της ιδιόμορφης γλώσσας με την ζωντανή μουσική : το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που  παράγονται από μια ιδιαίτερη χρήση του πιάνου συνάδουν με τον πλούτο και την δύναμη της συναρπαστικής παπαδιαμαντικής γλώσσας. Ηθοποιός και θεατές καλούμαστε να κοινωνήσουμε στον μυστηριώδη και μαγευτικό κόσμο του Παπαδιαμάντη, τον γεμάτο ποίηση και λυρισμό.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Σκηνοθεσία-Ερμηνεία-Φωτισμοί: Θανάσης Σαράντος

Μουσική σύνθεση: Λάμπρος Πηγούνης

Μουσικός επί σκηνής: Γιώργος Τζιαφέττας

Σκηνική επιμέλεια: Λίνα Μότσιου

Φωτογραφίες: Τάσος Θωμόγλου, Μαριλένα Σταφυλίδου, Γεράσιμος Νεόφυτος

Διεύθυνση Παραγωγής : Στέλιος Χλιαράς

Οργάνωση Παραγωγής για την «Ηθικόν Ακμαιότατον»: Παρασκευή Κουτούμπα

Οργάνωση Παραγωγής για την «Γίνονται Έργα»: Παύλος Παλάκας, Πέτρος Παλάκας

Παραγωγή: Ηθικόν Ακμαιότατον, Γίνονται Έργα, Θέατρο Αυλαία

Θέατρο Αυλαία

Έναρξη: 2/1/2017

Διάρκεια παραστάσεων: 2 – 8 Ιανουαρίου 2017

Ώρες παραστάσεων

Καθημερινά στις 21:00, διπλή παράσταση στις 8/1 στις 18:00 και 20:00

Τιμές Εισιτηρίων

·         Κανονικό εισιτήριο: 15€

·         Μειωμένο εισιτήριο (άνεργοι, άνω των 65, άνεργοι, φοιτητικό, ΑμεΑ): 12€

·         Ομαδικές κρατήσεις άνω των 20 ατόμων: 10€

Προπώληση:  12€ και 10€

Η προπώληση θα γίνεται από το ταμείο του θεάτρου Αυλαία, τηλ: 2310 237700

(ώρες λειτουργίας: 10:30 π.μ. - 1:30 μ.μ., 5:30 μ.μ. - 9:00 μ.μ., Πλατεία ΧΑΝΘ, πλευρά Τσιμισκή) και ηλεκτρονικά από την ticketservices.gr (τηλ. 210 7234567,

Έγραψαν για την παράσταση

 «…Σκηνοθέτης αλλά και πρωταγωνιστής της παράστασης είναι ο Θανάσης Σαράντος, ενώ η θεατρική μεταφορά και η καλλιτεχνική αξιοποίηση του διηγήματος (μουσική, φωτισμοί, κλπ.) έχουν υμνηθεί από την κριτική.

Το συγκεκριμένο έργο, που παίζεται επί σειρά ετών σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια, συνιστά την κλασική εκδοχή του ελληνικού νόστου, καθόσον ο ήρωας του διηγήματος επαναλαμβάνει με τον τρόπο του Παπαδιαμάντη τα πάθη και του καημούς του ομηρικού Οδυσσέα.

 Κατά γενική ομολογία, "Ο Αμερικάνος" του Παπαδιαμάντη με την εξαιρετική ερμηνεία του Θανάση Σαράντου αναδεικνύεται σε έναν από τους κυρίαρχους χαρακτήρες του σύγχρονου ελληνικού δραματολογίου. 

Ο "Αμερικάνος" Τζων Στόθισον, κατά κόσμον Ιωάννης Ευσταθίου Μοθωνιός, αντιπροσωπεύει την εκδοχή του αδιαλείπτως πορευομένου, περιπλανωμένου αλλά και επανακάμπτοντος ελληνισμού, παλαιόθεν και ως τώρα.

Η θεατρική διασκευή του "Αμερικάνου", ισορροπημένα δραματική, κρατάει "τον πόνο στο σωστό του ύψος", οδηγώντας εν τέλει την άκρως συγκινητική ιστορία του Σκιαθίτη μετανάστη στην επικράτεια της χαρμολύπης: "Ο ξενιτευμένος γαμβρός, ο από εικασαετίας απών (...) επανευρίσκει ηλικιωθείσαν, αλλ' ακμαίαν ακόμη την πιστήν του μνηστήν".

Η συνάντηση και "οι γάμοι του Ιωάννου Ευσταθίου Μοθωνιού μετά της Μελαχροινής Μιχαήλ Κουμπουρτζή" είναι γεγονός. Επίσης, είναι γεγονός και η συνάντηση του Παπαδιαμάντη με τον Θείο Όμηρο...»

Στέλιος Παπαθανασίου

Φιλόλογος , μέλος της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών

ΚΡΙΤΙΚΕΣ & ΣΧΟΛΙΑ για την παράσταση (2009-2016)

ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ

«...Αφού όργωσε την Ελλάδα με το επιτυχημένο σόλο του πάνω στο αριστουργηματικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Ο Αμερικάνος", ο καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης της νεότερης γενιάς Θανάσης Σαράντος επιστρέφει στην Αθήνα ...»- Ιλειάνα Δημάδη -

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«...Μόνος του στις σκηνές όπου έχει περιηγηθεί ανά την Ελλάδα ο Θανάσης Σαράντος υποδύεται όλα τα πρόσωπα ενός από τα λιγότερο γνωστά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με τον τίτλο «ο Αμερικάνος»…» - Ολγα Σελλά -

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

«…Ό αγέραστος ‘Αμερικάνος’ μας υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η αθεράπευτη καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά ξένο…» - Ιωάννα Κλεφτόγιαννη –

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«…Είδα μια σμιλεμένη απλότητα, που ταίριαζε θαρρώ στη γοητευτική πλαστικότητα του πρωτότυπου κειμένου. Είδα με τι τρυφερότητα ανέβηκε στo άρμα των λέξεων και μας ταξίδεψε σε μέρη, σε χρόνους, σε ιδιώματα…» -Σάββας Πατσαλίδης-

ΕΒΔΟΜΗ ΚΑΒΑΛΑΣ

«...Ο Θανάσης Σαράντος εντυπωσίασε το κοινό με την ερμηνεία του – ή μάλλον θα έπρεπε να πούμε… τις ερμηνείες του, αφού στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο …»-Λυδία Ελιόγλου -

Η ΑΞΙΑ

«…Η παράσταση κερδίζει το στοίχημα. Κι όταν τελειώνει δεν ξέρεις για τι απ’όλα να πρωτοχειροκροτήσεις. Ένα μονόπρακτο βασισμένο στον Παπαδιαμάντη, με έναν ηθοποιό και έναν συνθέτη επί σκηνής, αποδεικνύεται μακράν καλύτερο από άλλες πολυδιαφημισμένες υπερπαραγωγές.…» - Φιλιώ Ράγκου –

Tospirto.net
«...Τον Δεκέμβριο του 2009 ξεκίνησε το..."ταξίδι" του "Ο Αμερικάνος" του Παπαδιαμάντη μέσα από τη σκηνοθετική ματιά και ερμηνεία του Θανάση Σαράντου και έμελε να είναι μακρύ. Από τότε μέχρι σήμερα και πού δεν έχει παρουσιαστεί. Η διαχρονική αξία της ρέουσας παπαδιαμάντειας γλώσσας, το θέμα του διηγήματος που με έναν παράδοξο τρόπο γίνεται ξανά επίκαιρο στις μέρες μας, αλλά και η αφαιρετική και καλοδουλεμένη προσέγγιση του Σαράντου, είναι οι λόγοι που έδωσαν "πνοή" στην παράσταση η οποία συνεχίζει  ακάθεκτη...»

-Έλενα Γαλανοπούλου-

Monopolis.gr

«…Ο Θανάσης Σαράντος είναι επί σκηνής ο άνθρωπος-«ορχήστρα»…»– Αργυρώ Σταυρίδη -

Η ΣΦΗΝΑ

«…Η σημασία του διηγήματος, που μετουσίωσε σε άριστο θεατρικό λόγο ο Θανάσης Σαράντος, είναι πρωτίστως η γλώσσα και το ταξίδι των θεατών σε μια άλλη Ελλάδα. Αυτή που δεν ζήσαμε, αυτή που δεν θα’ρθει ποτέ πάλι…» - Γιώργος Χριστοδούλου –

Υποστηρικτής: Πιάνα Κακαλιάγκος

Χορηγοί Επικοινωνίας: Εφημερίδα Μακεδονία, kulturosupa.gr, rejected.gr, thinkfree.gr